Ерөнхий ойлголт: Зүрх-уушигны сэргээн амьдруулалтыг 1950 болон 1960 оноос хойш өдийг хүртэл хөгжүүлсээр иржээ. Elam болон Safar нар 1958 онд амнаас амруу амьсгалуулахын ач тусыг болон аргачлалыг тодорхойлсон. Kouwenhoven, Knickerbocker, болон Jude нар хожим цээжийг гаднаас хийхийн ач тусыг тодорхойлсон [2] нь амнаас амруу амьсгалуулах аргатай хослуулсан CPR загварын суурь тавигдсан. Гадна дефибрилляцыг анх Kouwenhoven 1957 онд тодорхойлсон [3] бөгөөд түүнээс хойш сэхээн амьдруулах зөвлөмжид оруулсан юм. Зүрх-уушигны сэргээн амьдруулах суурь тусламжинд боломжтой бол автомат гаднах дефибрилляторыг (AED) дефибрилляцид хэрэглэнэ. Гэнэтийн зүрх зогсолтоос амьд үлдэх түлхүүр (SCA) нь эрт таних болон эмчилэх ялангуяа маш сайн CPR –ыг цаг алдалгүй эхлэх болон эрт дефибрилляциар цохих юм.

2010 оны зөвлөмж 2015 онд дахин шинэчлэгдэлт хийгдлээ. Энэхүү шинэчлэлийг хураангуйлан хүргэж байна. Үүнд:

• Цээжний иллэгийг 2-2.4 инч (ойролцоогоор 5-6 см) гүн дарж, минутанд 100-120 удаа хийх
• Эхний цээжний иллэг хийх хугацааг алдахгүйн тулд CPR-ийн үндсэн үе шатуудыг тухайлбал амьсгал болон судсны цохилтыг эхний цээжний иллэгтэй аль болох хамт гүйцэтгэх
• Бай температурын менежментэнд: эмнэлзүйд  биеийн хэмийг 32-36 Цельс  байхаар зорьж, багадаа 24 цаг хадгалах
• Амионы шингэнтэй, амьсгалалт, булчингийн тонус хангалтгүй шинэ нярайг яаралтай хүчилтрөгчөөр амьсгалуулан радиант халаагчинд байрлуулж CPR-ийг хийх нь зүйтэй. Энгийн интубаци зөвлөхөд нотолгоо хангалтгүй байна.

Америкын Зүрхний Холбооны вэб хуудаснаас шинэлчлэлүүдийг татаж авах холбоос:  http://circ.ahajournals.org/content/132/18_suppl_2.toc

Өндөр чанартай амьлуулах тусламж гэдэг нь ховдлын фибрилляци, зүрх зогсолттой өвчтөнд тусламжийг хамгийн хурдан хугацаанд тусламжийг үзүүлж эхлэн, тусламжийг хамгийн бага тасалдуулж, цээжийг хамгийн боломжит хэмжээнд гүн дарж зүрхний иллэг хийх юм. Өндөр чанартай цээжний иллэг гэдэг нь цээжний иллэгийг хамгийн бага хугацаанд завсарлуулж (ж нь: зөвхөн дефибриллятороор цохиулахад л завсарлах) юм.

Энэ сэдэвт Зүрх-уушигны сэхээн амьдруулалт болон Зүрх-судасны Яаралтай Тусламжинд Америкын зүрхний холбооноос 2010 онд гаргасан зөвлөмжийг [4] танилцуулж тал талын шүүмжийг хэлэлцүүлнэ.

Тархварзүй ба амьд үлдэлт: Зүрхний гэнэтийн зогсолтын тархалтын бодит байдал Нэгдсэн Улсад тодорхойгү боловч 180,000-450,000-аас илүүгээр янз бүр тоологддог [5, 6]. Хойд Америк болон Европ-д 100,000 хүн ам тутамд 50-100-н хооронд тархалт бүртгэгддэг [7]. SCA-ийн илүү нийтлэг этиологи нь зүрх-судасны ишеми өвчний үр дүнд аминд аюултай арритм үүсэлт юм. 50 гаруй жилийн тэртээгээс CPR, цахилгаан фибрилляци, болон бусад нотлогдсон сэхээн амьдруулах аргачлалын хөгжлөөс үл хамааран SCA-ээс амьд үлдэх давтамж бага байсаар байна.

SCA-ээс амьд үлдэлтийг үнэлэхэд маш их өргөн хүрээнд дүгнэлт хийдэг. Эмнэлгээс гадуурах нөхцөлд 1-6% гэж тооцогддог [8-10]. Эмнэлгээс гадуур нөхцлөөс эмнэлэгт амьд ирсэн тохиолдолд яаралтай тусламжаар эмчлэгдсэн хүмүүсийн 5-10% нь, амьд гарагчдын 15%-д нь ховдлын фибрилляци байдаг [10-12]. Эмнэлэгт SCA-ийн бүртгэгдсэн үндэсний дүн шинжилгээгээр 17% нь амьд үлдсэн байсан [10]. CPR гүйцэтгээгүй буюу чанар муутай гүйцэтгэх нь муу үр дүн гарахад чухал хүчин зүйл болдог [13]. Олон судалгаагаар эмнэлэгт болон эмнэлэгт ирэхээс өмнө аль алинд нь CPR эрүүл мэндийн тусламж гүйцэтгэгчийг сургасан дүгнэлтээс харагддаг [14, 15].

2010 оны сэхээн амьдруулах зөвлөмж: Америкын Зүрхний Холбооноос 2010  онд Зүрх-уушигны Сэхээн Амьдруулалт болон Зүрх-судасны Яаралтай Тусламжийн зөвлөмжийг International Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR) лабораторт гүйцэтгэсэн нотолгоо болон эмнэлзүйн өргөн хүрээний хяналтанд боловсруулан гаргасан [4]. Зөвлөмж болон алгоритм энгийн, бодит, болон үр дүнтэйгээр загварчлагдсан (алгоритм 1).

Амьдруулах суурь тусламжийн 2010 оны зөвлөмжийн агууламж буюу онцлог чухал өөрчлөлтөнд:

• Амьсгал байхгүй/гасп амьсгалтай зүрхний гэнэт зогсолтыг эрт таних
• Маш сайн CPR-ийг маш хурдан эхлүүлэх: “хүчтэй дар, хурдан дар” – давтамжтай амьсгалуулах ба цээжний шахалтийн чанарт анхаарч үргэлжлүүлэх
• CPR-ийн завсарлагыг хамгийн бага байлгах
• Эрүүл мэндийн мэргэжилтэн: Пульсыг 10 секундээс илүүгүй хугацаанд шалгах
• Сураагүй ганц тусламж үзүүлэгч: CPR-ийн зөвхөн чанартай цээжний шахалтыг дэмжиж гүйцэтгэх
• Автомат экстернал дефибрилляторыг аль болох хурдан хугацаанд хэрэглэх боломж бүрдүүлэх
• Яаралтай тусламжийн техникийн идэвхжүүлэлтийг хурдан боломжтой болгох

Чанартай CPR-ийг анх хурдан эхлүүлнээс болон эрт дефибрилляторт цохиулснаас өвчтөний амьд үлдэлт хамаардаг [16, 17].

Сэхээн амьдруулах үе шат: Сэхээн амьдруулах үе шатыг олон судлаачид зүрхний зогсолтын 3 тодорхой үе шатад: цахилгаан фаз, гемодинамик фаз, болон метаболик фаз-д авч үздэг [16]. Түүнээс гадна үе шат нь эмчилгээний янз бүрийн ач холбогдолтой.

Цахилгаан фаз: Ховдлын фибрилляцийн (VF) үе дэх зүрх зогсолтын эхний 4-5 минутыг цахилгаан фаз гэж тодорхойлдог. Маш хурдан DC цахилгаанаар зүрхийг идэвхжүүлэх нь эдгэр өвчтөн амьд үлдэхэд онцгой хэрэгтэй.  Бас фибриллятортай хамт чанартай цээжний шахалт гүйцэтгэх нь амьд үлдэхийг нэмэгдүүлдэг [17].

Гемодинамик үе шат: Цахилгаан фазаас үргэлжлэн Гемодинамик буюу цусны эргэлтийн үе шат нь зүрх гэнэт зогссоны дараах 4-10 минутын үеийг багтаадаг бөгөөд ховдлын фибрилляцийн үед үлдэж болно. Эрт дефибрилляци нь ховдлын фибрилляци илэрсэн өвчтөн амьд гарах боломжийг үлдээдэг. Зүрхний гэнэтийн зогсолтыг таниж маш хурдан чанартай цээжний шахалтыг эхэлж, цахилгаанаар идэвхжүүлэхээс (ж нь: фибрилляторыг цэнэглэж байх үед идэвхитэй шахалт хийж байх, зүрхний хэм шалгахдаа маш богино хугацаанд завсарлаж шалгах болон фибриллятораар цохиулах мөчид түр завсарлах) өмнөх агшин хүртэл үргэлжүүлэн гүйцэтгэсэн байх хэрэгтэй. Фибриллятораар цохиулсны дараа маш хурдан хугацаанд CPR-ийг дахин үргэлжлүүлнэ.

CPR-ийн 2-3 минут гүйцэтгэж зүрхийг цахилгаан идэвхжүүлэхэд хугацаа алдах нь гемодинамикын фаз-д ач холбогдолтой эсэх нь тодорхойгүй.

Бодисын солилцооны фаз: Энэ фазын эмичилгээ судас цохилохгүй 10 минутаас илүү хугацаа өнгөрсөн тохиолдолд сэхээний амьдруулах үйлдийг үнэлсний үндсэн дээр хийгдэнэ үүнд: гипотерми эмчилгээ. Хэрвээ цусан хангмжийн хэм рүү хурдан оруулж чадаагүй бол энэ үе шатанд өвчтөн ерөнхийдөө нас барсан байдаг.

Зүрх зогсолтыг таних: Зүрх зогсолтыг хурдан таних нь амжилттай сэхээн амьдруулалтын нэгдүгээр чухал шат юм. Америкын зүрхний холбооноос гаргасан 2010 оны зөвлөмжөөр аврагч хохирогчид хүрэхийн өмнө талбайг аюулгүй болгох буюу шалгаж, хохирогчийн мөрөн дээр болон чангаар “Таны бүх юм зүгээр үү?” гэж дуудаж хариу үйлдэлгүйг нотлоно [17]. Хэрвээ тухайн хүн хариулахгүй бол хариулахгүй бол тусламж дуудаж яаралтай тусламжийн хариу тогтолцоог идэвхжүүлэх бөгөөд юуны түрүүнд чанартай зүрхний массаж хийнэ. Аврагч мэргэжлийн бус бол өвчтөний пульсийн үнэлэх гэж оролдох хэрэггүй бөгөөд өвчтөн хэвийн амьсгалж байгаа эсэхийг шалгахад хэрвээ үгүй бол амьсгалгүй гэж үзэх ёстой.

АЗХ-ы 2010 оны зөвлөмжинд цохсоноор хэрвээ сайн мэргэшсэн мэргэжилтэн бол хангалттай амьсгалахад хэцүү байгаа буюу пульс байхгүйг тодорхойлж болно. Хариуг үйлдлийг үнэлсний дараа өвчтөний пульсийг богино хугацаанд үнэлэх хэрэгтэй. Өвчтөний амьсгалыг үнэлэхдээ тусламж үзүүлэгч харахад хангалттай. Хэрвээ өвчтөн амьсгалахгүй буюу эмгэг амьсгалтай (Гасп) буюу хэрвээ өвчтөний пульсийг 10 сек тэмтрэхэд амар тэмтрэгдэхгүй бол өвчтөний зүрх зогссон гэж үзэх нь зохимжтой. Түлхүүр санаа бол CPR-ийг удаахгүй хйих юм.

Цээжний шахалт

Чанартай цээжний шахалт гүйцэтгэх: Зүрх-уушиг сэхээн амьдруулалтын чухал хэсэг бол цээжний шахалт юм  [22-25]. Титэм судасны цусан хангамж  болон цусны эргэлт өөрөө аяндаа иргэн ирэх (ROSC) нь чанартай цээжний шахалт гүйцэтгэсний дээд зэргийн илрэл болно [26-27]. АЗХ-ы зөвлөмжийн тарни бол “цээжний төвд хүчтэй дарах ба хурдан дарах” юм (алгоритм 1) [17].

Чанартай цээжний шахалт гүйцэтгэхэд дараах суурь үзүүлэлтүүд чухал:

• Минутандд багадаа 100 удаа гэсэн хэмнэлтэй байх, гэхдээ минутанд 125-аас хурдангүй [28]
• Дарах тус бүртээ цээжийг 5 см (2 инч)-ээс багагүй хонхойлгох
• Дарах бүртээ өвчтөний цээжний хонхойлтыг бүрэн буцаах
• Хоорондох хугацаа болон давтамж хоорондох тасалдалтын хугацаа хамгийн бага байх

Чанартай цээжний шахалт гүйцэтгэхийн тулд аврагч болон өвчтөн хамгийн зохижтой байрлалд байх ёстой. Өвчтөн хатуу гадаргуу дээр байх ёстой. Хэрвээ шаардлагатай бол хатуу орон дээр гүйцэтгэж болно [29-31]. Ор хэрэглэх боломжгүй бол шалан дээр байрлуулах хэрэгтэй. Аврагч нэг гараа өвчүүний доод хэсэгт цээжний төвд алганы төвгөрөөрөө тавьж нөгөө гараа давхарлаж байрлуулна. Аврагчийн гар цээжний дээрээс шулуун байх ёстой. Энэ нь аврагч шахалт хийхэд жингээрээ дарснаар гарын булчингийн хурдан ядрахаас сэргийлдэг.

Цээжний шахалт бүрийг гүйцэтгэхдээ үйлдлээ үргэлжлүүлэн үнэлж болон сэхээн амьдруулалтыг тал бүрээр алдаагүй хийх нь чухал. Сэхээн амьдруулалтын үйлдэл хангалтгүй байх нь тархины цусан хангамжийг бууруулснаар мэдрэлийн тогтолцоо бүрэн амьдрах боломжийг бууруулдаг [32].

Хангалтгүй цээжний шахалт нь зүрх гэнэт зогссоны дараах мэдрэлийн тогтолцоо бүрэн амьдрах болон цусны эргэлт өөрөө аяндаа орж ирэх (ROSC) боломжийг бууруулдаг [26, 28, 33, 34]. Цээжний шахалтийн хэм хэт өндөр буюу минутанд 125-аас дээш удаа байх нь ач тус багатай [28]. Гэхдээ АЗХ-ны зөвлөмжөөр багадаа миунтанд 100 удаа гэж зөвлөдөг. Тэр даруй хариу өгөх байдлыг сонсох-харах арга нь аврагч зохистой хэмжээг хадгалахад тус болно [35].

Амьтан болон эмнэлзүйн ажиглалтын судалгаагаар цээжний шахалтийн гүн 5 см  (багадаа 5 см) байснаар амжилттай сэхээн амьдруулалтанд чухал үүрэгтэй нь харагдсан [36, 37]. Мөн шахалт бүрийн хооронд цээжийг бүрэн тэлүүлснээр цээжний хөндийн бага даралтыг өдөөж үр дүнд нь зүрхний өмнөх ачаалал болон титэм судасны перфузийн даралтыг нэмэгдүүлдэг [38]. АЗХ-ы зөвлөмжөөр цээжний хана өөрөө маш хурдан буцаж тэлдэг учир аврагч цээж шахалтын төгсөлд гараа үл ялиг хөндийрүүлэн буцаахад цээж бүрэн тэлнэ гэж зөвлөдөг [35]. Хангалтгүй шахалт болон бүрэн бус тэлэлт аврагч ядарсан үед илүү нийтлэг тохиолддог бөгөөд CPR эхэлснээс хойш тун удалгүй буюу 1 минутын дараа аврагч ядарч эхэлдэг [17]. АЗХ-ы 2010 оны зөвлөмжөөр хэрэв нэгээс олон аврагч байгаа бол 2 минут тутамд солигдож цээжний шахалт гүйцэтгэхийг снал болгодог. Энэ нь цээжний шахалт хоорондын завсарлагыг бууруулах, 2 минут тутам үнэлэх болон дефибриллятор хэрэглэхэд тохиромжтой.

Завсарлагыг хамгийн бага байлгах: CPR-ийн үед цээжний шахалтийн завсарлага хэдий богино хугацаанд үргэлжилсэн ч тархины болон титэм судасны даралт унаж өвчтөний цаашдын тавиланд муугаар нөлөөлдөг [24, 33, 39-44]. Нэг минут хүртэл хугацаанд хангалттай цусан хангамжийн даралт үүсэхүйц чанартай цээжний хийгээд нэг удаа завсарлаж болно [45].  Завсарлагын дараагаас CPR-ыг 2 минутаар гүйцэтгэх хэрэгтэй.

Тусламж үзүүлэгч чанартай цээжний шахалтыг батлахын тулд зөвхөн урьдчилан тогтоосон интервалаар (2 минут тутамд) шахалтыг хамгийн бага хугацаанд зогсоож пульсыг шалгах болон хэмд анализ хийнэ. Тухайн завсарлага бүр дефибрилляциар цохиулах зэрэг өвөрмөц саадаас бусад үед 10 секундээс хэтрэхгүй байх хэрэгтэй

Дефибрилляторыг бэлтгэх, цэнэглэх болон нэг удаа цохиулахын өмнөх хугацаанд аврагч цээжний шахалтыг үргэлжлүүлсээр байх бөгөөд цохиулсны дараа амьсгал болон пульсыг үнэлж цаг алдалгүй яаралтай үргэлжлүүлэн цээжний шахалт хийнэ. Цээжний шахалтыг зогсоох болон фибриллятороор цохиулах хугацаа 3-5 секундээс илүүгүй байх ёстой. Хэрвээ тусламж үзүүлэгч ганцаараа бөгөөд мэргэжлийн бус бол CPR хийхдээ хиймэл амьсгал өгөхгүй зөвхөн цээжний шахалтээ үргэлжлүүлэн гүйцэтгэх хэрэгтэй. Олон судалгаагаар цээжний шахалт тасралгүй хийх нь чухал дэмжлэг болдог нь харагдсан [25, 47, 42, 48].

CPR-ийн үед зөвхөн цээжний шахалт хийх: АЗХ-оос олон мэргэшсэн хүмүүс байгаа тохиолдолд чанартай цээжний шахалт, амьсгалын замыг хамгаалалт, болон зохистой амьсгалуулалтыг зүрх зогсолтын үед зэрэг гүйцэтгэхийг зөвлөдөг. Хиймэл амьсгал өгөх нь зүрх зогсолтын үргэлжлэх хугацаанд чухал . гэвч мэргэжлийн бус аврагч болон аврагчид амнаас амруу амьсгалуулалтыг гүйцэтгэх дургүй байдаг тул АЗХ-ы 2010 оны зөвлөмжинд зөвхөн чанартай цээжний шахалтыг гүйцэтгэхийг зөвшөөрсөн. Зүрхний бус гаралтай зүрх зогсолтын үед (живэлт) хүүхдэд CO-CPR-ын тэмдэглэснээр зөвлөдөггүй. Аврагч амнаас амруу амьсгал өгөх шаардлагатай бол зохимжтой хаалт ашиглах нь ач холбогдолтой [15]. Амнаас амруу амьсгал өгөхөд халдвар дамжих дамжих эрсдэлтэй ч ДОХ дамжсан нэг ч тохиолдол байхгүй [15].

Амьсгалуулалт: Зүрх гэнэт зогсолтын эхний фазад уушигны судас зүрхний судасны цустай хамт хүчилтөрөгчөөр баялаг цустай байгад тул амьсгалуулалтаас урьд цээжний шахалт чухал юм [50-52]. Тиймээс юуны түрүүнд эдэд хүчилтөрөгч хүргэлтийг сайжруулах эхний шат бол чанартай цээж шахалт юм (алгоритм 1). АЗХ-ы 2010 оны удирдамжийн үйлдлийн дараалал CAB болсны цаад учир нь энэ юм [17].

Зарим нөхцөлд зөвхөн чанартай цээжний шахалтыг үргэлжлүүлэх нь нэмж амьсгалуулснаас илүү дээр ялангуяа мэргэжлийн бус тусламж үзүүлэгч  сэхээн амьдруулалтыг гүйцэтгэж байгаа тохиолдолд. Гэхдээ зүрхний зогсолтын шалтгаан гипозситой холбоотой бол цусан дах хүчилтөрөгч бага байдаг тул амьсгалуулалттай стандарт CPR гүйцэтгэх шаардлагатай.

Амсгалуулалтыг зөв гүйцэтгэх нь пульс байнга байхгүй тохиолдолд улам чухал болдог. Амьсгалын замын суурь менежмент сэдвээс уншина уу.

Насанд хүрэгчийг зөв амьсгалуулалтын үүнд:

• Амьсгалын замын гүнзгийрсэн тусламж үзүүлээгүй өвчтөнд цээжний 30 шахалт тутамд 2 амьсгал өгөх
• Амьсгал тус бүрийг нэгээс хоёр секундээс илүүгүй хугацаанд өгөх
• Амьсгалын эзэлхүүн хангалттайг цээж өргөгдөхийг харж үнэлэх
• Хэт агааржилт үүсэхээс зайлсхийх
• Амьсгалын замын гүнзгийрсэн тусламж үзүүлсэн өвчтөнд (хэлэн дээрх багаж, эндотрахеал гуурс гэх мэт)8-10 секунд тутамд (минутанд 6-8 удаа) асинхрони агааржилт өгөх

Хэтэрхий агааржуулах, хэт вентиляцийн хэм буюу эзэлхүүн ихэсгэхээс зайлсхийх ёстой. Эерэг даралтат вентиляци нь цээжний доторх даралтыг нэмэгдүүлснээр венийн урсгал, уушигны цусан хангамж, зүрхний минутын эзэлхүүн, ба тархины болон титэм судасны цусны урсгалын даралт буурах шалтгаан болдог [53]. Амьтан дээр хийсэн судалгаагаар хэт агааржилт нь дефибрилляцийн амжилтыг бууруулдаг ба нийт амьдрах чадварыг бууруулдаг нь тогтоогдсон [24, 46, 54-56].

Дефибрилляци: Ховдлын фибрилляцитай өвчтөнд эрт дефибрилляци гүйцэтгэх нь үр дүнтэй бөгөөд АЗХ-ы Амилуулах суурь тусламжийн зөвлөмжид суурь болгон зөвлөдөг [16, 57]. Автомат экстернал дефибриллятораар нэг удаа цохиулаад цээжний шахалтыг үргэлжлүүл  гэж амилуулах суурь тусламжид зөвлөдөг бол гүнзгийрүүлсэн амьдруулах тусламжид монофаз эсвэл бифаз дефибриллятор аль нь болохыг харгалзан тохируулж хэрэглэхийг зөвлөдөг.

Бифаз дефибриллятор нь зүрх идэвхжүүлэхэд шаардлагатай энергийн төвшин бага учраас ялгаатай авч үздэг. Өгөгдөх энергийн тохируулга болон өвчтөн дээр байрлуулсан электрод хоорондох эсэргүүцлээр бифазат дефибрилляторын үр дүн хамаардаг. Анхны цохилтын хэмжээгээр ойролцоогоор 85% -д нь амжилттай болдог мэдээлэгдсэн [58-60].

Пульс шалгах ба хэмд үнэлэлт өгөх: Үүнийг чанартай цээжний шахалты. Завсарлагаар хамгийн боломжит бага хугацаанд гүйцэтгэх нь чухал. Зүрх-уушиг сэхээн амьдруулалтын бүтэн циклын завсарлагаар буюу зөвхөн 2 минутын интервалтай  пульс шалгах болон хэмд үнэлэлт өгөх хэрэгтэй. CPR богино хугацаанд саатаж эхлэх эсвэл богино хугацаанд завсарлах нь тархи болон титмийн цусан хангамжийн даралт дордож, амьдрах чадвар буурна.

АЗХ-ы зөвлөмжид дефибрилляци хийсний дараа пульсийг шалгалгүй CPR-ыг 2 минут үргэлжлүүл гэж зөвлөдөг. Мэдээллүүдэд дефибрилляци хийсний дараа хурдан хугацаанд зүрхний үр дүнтэй шахалт бий болдоггүй тул CPR нь дефибрилляцийн дараах цусан хангамжийг нэмэгдүүлдэг [11, 12, 60, 64, 65]. Зүрх зогсолтын 481 тохиолдол дээр хийсэн нэг ажиглалтын судалгаанд олон давтсан дефибрилляцийн хэмд дахин дүн шинжилгээ хийхэд: цээжний шахалт хэрэлснээс хойш 29 секундыг цохилтын дараа пульс шалгахад зарцуулсан байна [66]. Гэвч цохилтын дараа пульс шалгах нь 50 өвчтөний зөвхөн 1 өвчтөнд ач тустай байсан.

 Лавламж:

UPTODATE ;  Бүх мэдээлэл нотолгоонд суурилсан, 2014 оны 4 сарын 10 байдлаар

1. SAFAR P, ESCARRAGA LA, ELAM JO. A comparison of the mouth-to-mouth and mouth-to-airway methods of artificial respiration with the chest-pressure arm-lift methods. N Engl J Med 1958; 258:671.
2. KOUWENHOVEN WB, JUDE JR, KNICKERBOCKER GG. Closed-chest cardiac massage. JAMA 1960; 173:1064.
3. KOUWENHOVEN WB, MILNOR WR, KNICKERBOCKER GG, CHESNUT WR. Closed chest defibrillation of the heart. Surgery 1957; 42:550.
4. Field JM, Hazinski MF, Sayre MR, et al. Part 1: executive summary: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2010; 122:S640.
5. Kong MH, Fonarow GC, Peterson ED, et al. Systematic review of the incidence of sudden cardiac death in the United States. J Am Coll Cardiol 2011; 57:794.
6. WRITING GROUP MEMBERS, Lloyd-Jones D, Adams RJ, et al. Heart disease and stroke statistics–2010 update: a report from the American Heart Association. Circulation 2010; 121:e46.
7. Deo R, Albert CM. Epidemiology and genetics of sudden cardiac death. Circulation 2012; 125:620.
8. Engdahl J, Holmberg M, Karlson BW, et al. The epidemiology of out-of-hospital ‘sudden’ cardiac arrest. Resuscitation 2002; 52:235.
9. Herlitz J, Bahr J, Fischer M, et al. Resuscitation in Europe: a tale of five European regions. Resuscitation 1999; 41:121.
10. Peberdy MA, Kaye W, Ornato JP, et al. Cardiopulmonary resuscitation of adults in the hospital: a report of 14720 cardiac arrests from the National Registry of Cardiopulmonary Resuscitation. Resuscitation 2003; 58:297.
11. Wik L, Hansen TB, Fylling F, et al. Delaying defibrillation to give basic cardiopulmonary resuscitation to patients with out-of-hospital ventricular fibrillation: a randomized trial. JAMA 2003; 289:1389.
12. Cobb LA, Fahrenbruch CE, Walsh TR, et al. Influence of cardiopulmonary resuscitation prior to defibrillation in patients with out-of-hospital ventricular fibrillation. JAMA 1999; 281:1182.
13. Sasson C, Rogers MA, Dahl J, Kellermann AL. Predictors of survival from out-of-hospital cardiac arrest: a systematic review and meta-analysis. Circ Cardiovasc Qual Outcomes 2010; 3:63.
14. Abella BS, Alvarado JP, Myklebust H, et al. Quality of cardiopulmonary resuscitation during in-hospital cardiac arrest. JAMA 2005; 293:305.
15. Wik L, Kramer-Johansen J, Myklebust H, et al. Quality of cardiopulmonary resuscitation during out-of-hospital cardiac arrest. JAMA 2005; 293:299.
16. Weisfeldt ML, Becker LB. Resuscitation after cardiac arrest: a 3-phase time-sensitive model. JAMA 2002; 288:3035.
17. Berg RA, Hemphill R, Abella BS, et al. Part 5: adult basic life support: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2010; 122:S685.
18. Baker PW, Conway J, Cotton C, et al. Defibrillation or cardiopulmonary resuscitation first for patients with out-of-hospital cardiac arrests found by paramedics to be in ventricular fibrillation? A randomised control trial. Resuscitation 2008; 79:424.
19. Jacobs IG, Finn JC, Oxer HF, Jelinek GA. CPR before defibrillation in out-of-hospital cardiac arrest: a randomized trial. Emerg Med Australas 2005; 17:39.
20. Simpson PM, Goodger MS, Bendall JC. Delayed versus immediate defibrillation for out-of-hospital cardiac arrest due to ventricular fibrillation: A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Resuscitation 2010; 81:925.
21. Winship C, Williams B, Boyle MJ. Cardiopulmonary resuscitation before defibrillation in the out-of-hospital setting: a literature review. Emerg Med J 2012; 29:826.
22. Van Hoeyweghen RJ, Bossaert LL, Mullie A, et al. Quality and efficiency of bystander CPR. Belgian Cerebral Resuscitation Study Group. Resuscitation 1993; 26:47.
23. Gallagher EJ, Lombardi G, Gennis P. Effectiveness of bystander cardiopulmonary resuscitation and survival following out-of-hospital cardiac arrest. JAMA 1995; 274:1922.
24. Berg RA, Sanders AB, Kern KB, et al. Adverse hemodynamic effects of interrupting chest compressions for rescue breathing during cardiopulmonary resuscitation for ventricular fibrillation cardiac arrest. Circulation 2001; 104:2465.
25. Kellum MJ, Kennedy KW, Barney R, et al. Cardiocerebral resuscitation improves neurologically intact survival of patients with out-of-hospital cardiac arrest. Ann Emerg Med 2008; 52:244.
26. Abella BS, Sandbo N, Vassilatos P, et al. Chest compression rates during cardiopulmonary resuscitation are suboptimal: a prospective study during in-hospital cardiac arrest. Circulation 2005; 111:428.
27. Guidelines 2000 for cardiopulmonary care: international consensus on science. Circulation 2000; 102(suppl):384.
28. Idris AH, Guffey D, Aufderheide TP, et al. Relationship between chest compression rates and outcomes from cardiac arrest. Circulation 2012; 125:3004.
29. Andersen LØ, Isbye DL, Rasmussen LS. Increasing compression depth during manikin CPR using a simple backboard. Acta Anaesthesiol Scand 2007; 51:747.
30. Perkins GD, Smith CM, Augre C, et al. Effects of a backboard, bed height, and operator position on compression depth during simulated resuscitation. Intensive Care Med 2006; 32:1632.
31. Perkins GD, Kocierz L, Smith SC, et al. Compression feedback devices over estimate chest compression depth when performed on a bed. Resuscitation 2009; 80:79.
32. Stiell IG, Brown SP, Christenson J, et al. What is the role of chest compression depth during out-of-hospital cardiac arrest resuscitation?. Crit Care Med 2012; 40:1192.
33. Christenson J, Andrusiek D, Everson-Stewart S, et al. Chest compression fraction determines survival in patients with out-of-hospital ventricular fibrillation. Circulation 2009; 120:1241.
34. Feneley MP, Maier GW, Kern KB, et al. Influence of compression rate on initial success of resuscitation and 24 hour survival after prolonged manual cardiopulmonary resuscitation in dogs. Circulation 1988; 77:240.
35. Yeung J, Meeks R, Edelson D, et al. The use of CPR feedback/prompt devices during training and CPR performance: A systematic review. Resuscitation 2009; 80:743.
36. Ristagno G, Tang W, Chang YT, et al. The quality of chest compressions during cardiopulmonary resuscitation overrides importance of timing of defibrillation. Chest 2007; 132:70.
37. Vadeboncoeur T, Stolz U, Panchal A, et al. Chest compression depth and survival in out-of-hospital cardiac arrest. Resuscitation 2014; 85:182.
38. Yannopoulos D, McKnite S, Aufderheide TP, et al. Effects of incomplete chest wall decompression during cardiopulmonary resuscitation on coronary and cerebral perfusion pressures in a porcine model of cardiac arrest. Resuscitation 2005; 64:363.
39. SOS-KANTO study group. Cardiopulmonary resuscitation by bystanders with chest compression only (SOS-KANTO): an observational study. Lancet 2007; 369:920.
40. Kern KB, Hilwig RW, Berg RA, et al. Importance of continuous chest compressions during cardiopulmonary resuscitation: improved outcome during a simulated single lay-rescuer scenario. Circulation 2002; 105:645.
41. Eftestøl T, Sunde K, Steen PA. Effects of interrupting precordial compressions on the calculated probability of defibrillation success during out-of-hospital cardiac arrest. Circulation 2002; 105:2270.
42. Garza AG, Gratton MC, Salomone JA, et al. Improved patient survival using a modified resuscitation protocol for out-of-hospital cardiac arrest. Circulation 2009; 119:2597.
43. Sayre MR, Cantrell SA, White LJ, et al. Impact of the 2005 American Heart Association cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care guidelines on out-of-hospital cardiac arrest survival. Prehosp Emerg Care 2009; 13:469.
44. Cheskes S, Schmicker RH, Christenson J, et al. Perishock pause: an independent predictor of survival from out-of-hospital shockable cardiac arrest. Circulation 2011; 124:58.
45. Andreka P, Frenneaux MP. Haemodynamics of cardiac arrest and resuscitation. Curr Opin Crit Care 2006; 12:198.
46. Ewy GA. Cardiocerebral resuscitation: the new cardiopulmonary resuscitation. Circulation 2005; 111:2134.
47. Bobrow BJ, Clark LL, Ewy GA, et al. Minimally interrupted cardiac resuscitation by emergency medical services for out-of-hospital cardiac arrest. JAMA 2008; 299:1158.
48. Hinchey PR, Myers JB, Lewis R, et al. Improved out-of-hospital cardiac arrest survival after the sequential implementation of 2005 AHA guidelines for compressions, ventilations, and induced hypothermia: the Wake County experience. Ann Emerg Med 2010; 56:348.
49. Hüpfl M, Selig HF, Nagele P. Chest-compression-only versus standard cardiopulmonary resuscitation: a meta-analysis. Lancet 2010; 376:1552.
50. Sanders AB, Kern KB, Berg RA, et al. Survival and neurologic outcome after cardiopulmonary resuscitation with four different chest compression-ventilation ratios. Ann Emerg Med 2002; 40:553.
51. Kern KB, Hilwig RW, Berg RA, Ewy GA. Efficacy of chest compression-only BLS CPR in the presence of an occluded airway. Resuscitation 1998; 39:179.
52. Kern KB. Cardiopulmonary resuscitation without ventilation. Crit Care Med 2000; 28:N186.
53. Aufderheide TP, Sigurdsson G, Pirrallo RG, et al. Hyperventilation-induced hypotension during cardiopulmonary resuscitation. Circulation 2004; 109:1960.
54. Kern KB, Valenzuela TD, Clark LL, et al. An alternative approach to advancing resuscitation science. Resuscitation 2005; 64:261.
55. Steen S, Liao Q, Pierre L, et al. The critical importance of minimal delay between chest compressions and subsequent defibrillation: a haemodynamic explanation. Resuscitation 2003; 58:249.
56. Aufderheide TP, Lurie KG. Death by hyperventilation: a common and life-threatening problem during cardiopulmonary resuscitation. Crit Care Med 2004; 32:S345.
57. American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care 2005. Part 1: Introduction. Circulation 2005; 112:IV.
58. Morrison LJ, Dorian P, Long J, et al. Out-of-hospital cardiac arrest rectilinear biphasic to monophasic damped sine defibrillation waveforms with advanced life support intervention trial (ORBIT). Resuscitation 2005; 66:149.
59. Martens PR, Russell JK, Wolcke B, et al. Optimal Response to Cardiac Arrest study: defibrillation waveform effects. Resuscitation 2001; 49:233.
60. Carpenter J, Rea TD, Murray JA, et al. Defibrillation waveform and post-shock rhythm in out-of-hospital ventricular fibrillation cardiac arrest. Resuscitation 2003; 59:189.
61. Neumar RW, Otto CW, Link MS, et al. Part 8: adult advanced cardiovascular life support: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2010; 122:S729.
62. Stiell IG, Walker RG, Nesbitt LP, et al. BIPHASIC Trial: a randomized comparison of fixed lower versus escalating higher energy levels for defibrillation in out-of-hospital cardiac arrest. Circulation 2007; 115:1511.
63. Bahr J, Klingler H, Panzer W, et al. Skills of lay people in checking the carotid pulse. Resuscitation 1997; 35:23.
64. White RD, Russell JK. Refibrillation, resuscitation and survival in out-of-hospital sudden cardiac arrest victims treated with biphasic automated external defibrillators. Resuscitation 2002; 55:17.
65. Berg MD, Clark LL, Valenzuela TD, et al. Post-shock chest compression delays with automated external defibrillator use. Resuscitation 2005; 64:287.
66. Rea TD, Shah S, Kudenchuk PJ, et al. Automated external defibrillators: to what extent does the algorithm delay CPR? Ann Emerg Med 2005; 46:132.