Дэлхий нийтэд жил бүр 500,000 хүн усанд живж нас бардаг, үүнээс Нэгдсэн улсад ойролцоогоор 4000 хүн нас бардаг [1, 2]. Живэлтээс амьд гарсан тохиолдлын мэдээллийг олоход нилээд хэцүү боловч живэлтийн улмаас нас баралтаас хэдэн зуу дахин олон тохиолддог [3, 4].

Энэ сэдэвт живэлт болон живэлтийн үед авах арга хэмжээг тусгасан.

Терминологи

Нас бараагүй живэлт гэж ерөнхийдөө шингэн зүйлд орсноор ядаж түр зуур амьсгалын зам саатасны дараа амьд үлдэхийг хэлдэг [5]. Ихэнх нийтлэлчид живэлтийн хам шинжийн шалгуурт ухаан алдалтыг багтаадаг. Гэхдээ зарим нийтлэлчид усаар аспираци болсны дараа ухаан алдалтгүй, харин уушигны хүндрэл үүссэн байхыг живэлт гэж үздэг бөгөөд нас баралтгүй живэлт гэдэг бол уушиг руу шингэн орж аспираци болсны дараа (нойтон живэлт) эсвэл асфаксийн улмаас хоёрдогчоор ларингоспазмын үеийн (хуурай живэлт) дараа багадаа түр зуур амьдрах юм [6].

Тахварзүй

Живэлт нь дэлхий нийтэд хүүхдийн нас баралтын чухал шалтгаан ба Нэгдсэн улсад тохиолдлын нас баралтын нийтлэг шалтгаан болдог [10-14]. Бага болон дунд орлоготой улсуудад живэлт их тохиолддог бөгөөд нас баралт 90% гаруй байдаг. Живэлтийн тохиолдол эрэгтэйчүүд, Африкан-Америкчууд, нэгээс таван насны хүүхдүүд, нийгэм-эдийн засгийн байдал багатай хүмүүс, болон Өмнөд улсуудын оршин суугчидад илүүтэй тохиолддог [11, 17]. Живэлт нь зуны саруудад илүү тохиолддог.

Усанд осолдогчдийн насны тархалтын муруй 2 оройтой гардаг. Эхний оргил нь таваас бага насны хүүхдүүд ус дүүргэсэн усан сан, банн болон бусад шингэн бүхий саванд давамгай энддэг бөгөөд хүүхдээ хайхрамжгүй орхисонтой холбоотой үүссэн гэмтлийн 7%-ийг эзэлдэг. Хоёрдах насны оргил нь 15-25 насны эрэгтэйчүүдэд гардаг. Тэдгээрийн осолдолт гол, нуур, далайн эрэгт ихэвчлэн тохиолддог [18].

Эрсдэлт хүчин зүйлс

Живэлтийн эрсдэлийг дараах хүчин зүйлс нэмэгдүүлдэг:

• Усанд сэлэх чадваргүй байх эсвэл чадвараа хэт үнэлэх
• Зан авир нь эрсдэлд дуртай байх
• Архи болон хууль бус эм хэрэглэх (живж нас барсан насанд хүрэгчдийн 50%-аас илүү нь архитай холбоотой байдаг)
• Насанд хүрэгчдийн хяналт хангалтгүй байх
• Гипотерми, энэ нь зүрхний хэм алдалт эсвэл туйлдлыг хурдасгадаг
• Хавсарсан гэмтэл, харвалт, зүрхний шигдээс
• Татах эмгэг эсвэл хүүхдийн сэтгэцийн/хөгжлийн эмгэг [28]
• Илрээгүй зүрхний анхдагч хэм алдагдал (ерөнхийдөө илүү үнэлэхс живэлтийн ихэнх шалтгаан болдог) [29]. Тухайлбал: хүйтэн усанд сэлэх болон дасгал нь төрөлхийн урт QT хам шинж хэв шинж 1 бүхий өвчтнүүдэд зүрхний хэм алдагдаж нас барах шалтгаан болдог. Зүрхний Рианойд рецептор (ryr)-2 генд мутацитай үед зүрхний бүтцийн өөрчлөлтгүй гэр бүлийн полиморфи ховдлын тахикарди, эсвэл QT уртсах зэрэг нь тайлбарлагддаггүй живэлттэй зарим хувь хүнд тодорхойлогддог [23].

• Гүехэн сэлэхэд (өөрөөр хэлбэл битүү биш сэлэх) гипервентиляци болдог. Усанд сэлэлтийн хугацаа уртсахад сэлэгчдэд гипервентиляци нийтлэг тохиолддог, ба энэ үед карбон диоксидын артерийн парциаль даралт (pao2) буурч, мөн хүчилтөрөгчийн агууламж мэдэгдэхүйц нэмэгддэггүй. Сэлж буй хүнд амьсгалыг өдөөхөд хангалттай хэмжээгээр paco2 нэмэгдэхээс өмнө хүчилтөрөгч зарцуулагдан хүчилтөрөгчийн артерийн парциал даралт (pao2) 30-40 мм.муб болж унасан байдаг. Энэ нь живэлтийн үр дүнд үүсдэг ухаан алдалт, таталт болон тархины гипоксид хүргэдэг.

Эмгэг жам

Нас баралттай болон нас баралтгүй живэлтийн хэлбэрүүдийн эхлэл үе нь сандрал, хэвийн амьсгалын хэм алдагдах, амьсгалаа түгжих, агаар дутагдах, болон уснаас гарахаар тэмцэх зэрэг байдаг. Эцэст нь рефлексээр амьсгал авч амьсгалын доод зам устай хүрэлцэхэд рефлексээр ларингоспазм үүсэх буюу аспирацийн улмаас гипоксемид хүрдэг [2, 3, 30-33]. Гипоксеми эрхтэн тогтолцоо бүрт нөлөөлөх ба өвчлөл болон нас баралтын гол бүрдэл нь тархины гипокси юм [19].

Урьд нь давстай ус болон цэвэр усанд живэх нь онцгой ялгаатай гэдгийг эрдэмтэд цохон тэмдэглэдэг байсан [34]. Давстай усны гипертоник байдал нь цулцан болон уушигны завсрын эд рүү сийвэнг татан оруулснаар уушигны маш их хаван болон гипертоник ийлдэс үүсгэдэг. Цэвэр усанд живэхэд дээрхээс эсрэгээрээ буюу гипотоник шингэнээр аспираци болоход уушигнаас шингэн хурдан судсан дотор орсноор эзэлхүүний хэт ихдэлт болон ийлдсийн электролитыг сулрахад хүргэдэг.

Харин сүүлийн үед судлаачид эмнэлэгт амьд ирсэн хүмүүсээс дөнгөж нас барсан хохирогчидыг илүү судалж ялгааг олж байна. Биеийн жинд 11 мл/кг-аас илүү шингэнээр аспираци болоход цусны эзэлхүүнд өөрчлөлт гардаг бол 22 мл/кг-аас илүү үед электролитын өөрчлөлт үүсдэг байна [35-37].

3-4 мл/кг-аас илүү шингэний аспирацид амьд үлдсэн хохирогч ховор учраас цэвэр ус болон давстай усны алинд живсний ялгаа удаан чухал байж чадаагүй [38-39]. Нас бараагүй живэлтийн аль алиных нь хэлбэрийн үед уушигны хүндрэл, вентиляци-перфузийн харьцаа алдагдах, болон уушигны доторх шунт үүссэний үр дүнд эрхтний нэвчилтийн үйл ажиллагаа алдагдаж улмаар гипоксемид хүргэдэг [34]. Усны бохирдолтын байдал болон усны температур өвчтөний биед нөлөөлдөг [3, 18, 30].

Эрхтний бичил эрэгэлтэнд үзүүлэх нөлөөлөл

Гипоксеми эцсийн эцэст биеийн бараг бүх эд болон эрхтэнд гипокси үүсгэдэг.

Уушиг

Шингэнээр аспираци болсны дүнд гипоксемийн янз бүрийн зэрэг үүсдэг [19]. Цэвэр ус болон давстай ус аль аль нь амьсгалын цочмог дистресс хам шинж (ARDS) болон зүрхний бус гаралтай уушигны хавангийн үед үүсдэгтэй адил сурфактантыг хоосруулдаг [3, 18]. Уушигны дутагдал хурдан үүсдэг: шинж тэмдэг болон эмнэлзүйд амьсгал давхцах, хэржигнүүр илэрдэг. Цээжний рентгенд эсвэл компютерт томографид хэвийнээс хэсэгчилсэн, перихилар эсвэл уушигны нэвчмэл хаван, янз бүрийн өөрчлөлт илэрдэг.

Мэдрэл

Гипоксеми болон ишеми нь тархины хаван болон гавлын дотоод даралт нэмэгдэлт үүсгэснээр мэдрэлийн гэмтлин шалтгаан болдог [41]. Зарим судлаачид энэ шалтгаанаас илүүтэй мэдрэлийн инсултийн хүнд гэмтлийн дараа ойролцоогоор 24 цагт тархины дотоод даралт нэмэгддэгийг судалгаагаар батлагдсан [42]. Живэлтээр нас бараагүй хохирогчдийн ойролцоогоор 20% нь мэдрэлийн гэмтэл авдаг. Үйл ажиллагааны эдгэрэлтийн хязгаарлагдалтыг үл хамааран уушиг зүрхний сэргээлтийг бүрэн хийнэ.

Зүрх судасны тогтолцоо

 Усанд жилвэлтээс амьд гарсан хохирогчид гипотерми болон гипоксиемийн улмаас хоёрдогчоор арритм үүсдэг. Эхлээд арритм нь синусын тахикарди, синусын брадикарди, болон тосгуурын фибрилляци байдлаар тодорхойлогддог (44). Мөн төрөлхийн урт QT хам шинжтэй өвчтөн усанд орж байхад (үүнд усны гүнд шумбаж байх) аминд аюултай ховдлын тахикарди үүсдэг.

Хүчил-суурь ба электролит

Бодисын солилцооны болон/эсвэл амьсгалын хүчилшил ихэвчлэн байдаг. Живэлтээс амьд гарсан тохиолдолд ач холбогдолтойгоор электролитын тэнцвэр алдагдал үүсдэггүй, харин ховор тохиолдолд тухайлбал Сөнөсөн тэнгисийн ус туйлын өндөр концентрацитай тул живж ус залгиснаар ус нь шимэгдсэн тохиолдолд аминд аюултай гипернатриеми, гипермагниземи, болон гиперкалциеми үүсгэдэг.

Бөөр – Живэлтийн дараа ховор тохиолдолд гипоксиеми, шок, гемоглобинури эсвэл миоглобинури улмаас бөөрний сувганцрын цочмог үхжил болж бөөрний дутагдал үүсдэг [46, 47].

Цус бүлэгнэлт – Нас бараагүй живэлтийн ховор хүчтэй хүндрэл бол гемолиз болон коагулопати юм [48].

Авах арга хэмжээ

Живсэн хохирогчидод авах арга хэмжээг 3 үе шатад хуваадаг:

• Эмнэлгийн өмнөх тусламж
• Яаралтай тасгийн тусламж
• Эмчлүүлэгчийн тусламж

Эмнэлгийн өмнөх тусламж – Живсэн хохирогчийн эхний эмчилгээнд вентиляци маш чухал. Хэрвээ өвчтний зүрх зогссон бол зүрх уушигны сэхээн амьдруулалт (ЗУСА) хийх бөгөөд цээжний иллэгийг сэрэгтэл зогсолтгүй хийх хэрэгтэй. Стандарт зөвөлмжийн дагуу ЗУСА-ын үед дефибриллятор ашиглана.

Хүзүү нурууны нугасны гэмтлийн эмнэлзүйн шинж эсвэл гэмтээх механизм (ус руу үсрэх) байхгүй тохиолдолд живэлтээс амьд гарсан хохирогч хүзүү нугасны гэмтэлтэй байх нь ховор. Хэрвээ хүзүү гэмтэлтэй бол энгийн хүзүүний чигийг хэрэглэснээр амсгалын менежментэд саад болдог тул зөвлөдөггүй.

Живсэн өвчтөнд аминд аюултай хэм алдагдал илэрсэн бол ACLS-ын аргын дагуу эмчилнэ. Синусын брадикарди эсвэл тосгуурын фибрилляцитай гиотермид орсон өвчтөнд пульс тэмтрэхэд хэцүү эсвэл маш сул байх боломжтой; эдгээр өвчтөнд маш яаралтай эмчилгээ шаардлагагүй учраас гипотермитэй өвчтөнд цээжний иллэг эхлэхийн өмнө пульсийг 1 минут хүртэл хугацаанд хянуур хайж болно.

Хэрвээ өвчтөнд цээж өргөгдөж байхаар 2 амьсгал өгөхөд үр дүнгүй, пульс байхгүй бол өндөр-чанартай цээжний иллэгийг маш хурдан эхлэж гипотермитэй өвчтнийг тогтворжуулна. Тусламжийг амьлуулах суурь тусламжийн стандартын дагуу гүйцэтгэнэ (“Амьлуулах суурь тусламж” сэдвээс дэлгэрүүлэн уншина уу).

Уушигнаас усыг зайлуулахад Хеймличийн маневр (Heimlich maneuver) эсвэл бусад постурал дренажийн аргыг хэрэглэхэд үр дүн нь батлагдаагүй тул сэхээн амьдруулах амьсгуулалт хийж эхлэх цагийг эдгээр аргын улмаас хойшлуулж болохгүй [51]. Өөрөө аяндаа амьсгалж байгаа өвчтөнд нүүрний маскаар өндөр урсгалаар хүчилтөрөгч хангаж өгөх бол өөрөө амьсгалахгүй өвчтөнд интубациар өгөх хэрэгтэй. <33ºc үндсэн температуртай гипотерми бүхий өвчтнийг идэвхигүй болон идэвхитэй аль боломжтой аргаар эргэн халаах оролдлыг эхэлсэн байх хэрэгтэй.

Яаралтай тусламжийн тасагт авах арга хэмжээ – Эмнэлгийн өмнөх сэхээн амьдруулалтыг үргэлжлүүлэх бөгөөд амьсгалын замыг хамгаалсан байна. Дараах шинжүүд бүхий өвчтөнд интубаци тавина:

• Мэдрэл доройтлын шинжүүд буюу амьсгалын замаа хамгаалж чадахгүй байгаа
• Pao2 60 мм.муб-аас дээш, хүчилтөрөгч нэмэлтээр өгч байхад сатураци 90% -аас дээш байж чадахгүй байгаа
• Paco2 50 мм.муб-аас дээш байгаа

Хэрвээ цагаан мөгөөрсөн хоолойд интубаци тавьсан бол аспирациас сэргийлж ходоодонд ам-ходоодны гуурс тавих хэрэгтэй. Яаралтай интубаци шаардлагагүй эмнэлзүйтэй өвчтөнд хүчилтөрөгчийг ханамжийг spo2 94%-аас их байхаар хангаж өгөх хэрэгтэй. Мөн CPAP (continuous positive airway pressure) эсвэл BLPAP (bi-level positive airway pressure) –аар инвазив бус эерэг даралтат вентиляци нь вентиляци-перфузийн харьцаа алдагдалтыг бууруулах болон оксигнацийг сайжруулдаг [48].

Эерэг амьсгалын замын даралт нь цээжний дотоод даралтыг нэмэгдүүлдэг бөгөөд өвчтөн гипотензид орж болзошгүй тул бүрэн хянасан байх ёстой. Ойр ойрхон амин эрхтнүүдийн шинжийг хэмжих болон эмнэлзүйг дахин үнэлэхээс гадна эмнэлзүйтэй өвчтнүүдийн хүчилтөрөгчийн сатураци, etco2 болон зүрхний телеметрүүдийг үргэлжлүүлэн хянах ёстой. Өвчтнийг ирсэн даруйд цусан дах сахарыг хэмжсэн байх хэрэгтэй. Налаксоноор удирдах нь зарим тохиолдолд боломжийн байдаг.

Гэмтлийн үнэлгээ гүйцэтгэж заалтын дагуу зохих дүрс оношилгоо хийнэ. Хүзүүний нугасны гэмтэл жилэлттэй өвчтөнүүдэд ховор байдаг боловч хэрвээ гэмтлийн шинж эсвэл энэ тухай өгүүлэмжэй өгвөл болгоомжтой хандах хэрэгтэй.

Өвчтний нойтон хувцсыг тайлж, гипотермитэй өвчтнийг дулаацуулна. Дулаацуулах аргуудад: идэвхигүй арга (хөнжил эсвэл бусад дулаан алдалтыг бууруулаах тусгаарлагч хэрэглэх), идэвхитэйгээр гаднаас дулаацуулах (халдаг хөнжил, халдаг падь, гэрлээр халаагч, хүчжүүлсэн дулаан агаар) эсвэл идэвхитэй дотроос дулаацаалах (халаасан уусмалаар цээж болон хэвлийн хөндийг угаах, артеривенээр үргэлжлүүлэн халаах, болон зүрх-уушигны бипасс) багтдаг.

Гипотерми нь мэдрэл хамгаалдаг учраас удаан хугацаанд сэхээн амьдруулалт явагдсанаас үл хамааран зүрхний зогсолттой болон гипотермитэй өвчтөн бүрэн сэргэдэг [52]. Тиймээс сэхээн амьдруулах чармайлтыг биеийн 32 – 35ºc (90 – 95ºf)  хэмд сэргэтэл үргэлжлүүлэх (зарим тохиолдолд хэдэн цагаар) хэрэгтэй. Энэхүү биеийн хэмийг хэмжихэд термометр хэрэглэж болно [53]. Зориуд үүсгэсэн гипотерми живсэн өвчтний сэхээн амьдруулалтанд үүрэггүй.

Өвчтөнд авах менежмент – Эмнэлзүйтэй өвчтнүүдэд дэмжих эмчилгээ болон эрхтэн өвөрмөц хүндрэлийн эмчилгээ шаардлагатай.

Мэдрэлийн гэмтэл – Мэдрэлийн байдлыг үндсэн тодорхойлогч нь өвчтөнд илэрч буй мэдрэлийн байдал болон ухаан алдалтын хугацаа юм. Эмнэлгийн менежментийн үндсэн чиглэл бол таталт, ацидоз, электролитын болон шингэний алдагдал, гипоксиеми, тархины хаван, болон ишемийн үеийн хоёрдагч тархины гэмтлээс сэргийлэх юм. Ашигтай арга барилд:

• Paco2-ыг ойролцоогоор 30-35 мм.муб-д хадгалахуйц хөнгөн зэргийн гипервентиляцийг ашиглаж гавлын дотоод цусны эзэлхүүнийг бууруулж гавлын дотоод даралт багасгахад ашиглах боломжтой. Хэт гипервентиляци нь судас агшаах, тархины цусан хангамжийг бууруулснаар тархины ишемийгээр хүндрүүлдэг учраас зайлсхийсан байх хэрэгтэй.
• Хэрвээ хүзүүний гэмтлийн ямар нэг сэжиггүй бол орон дээр толгойг 30 хэм өндөрлөх хэрэгтэй. Гавлын дотоод даралтыг яаралтай арга хэмжээгээр бууруулах төдийгүй хянах нь үр дүнг сайжруулсан байдал тэмдэглэгдээгүй бөгөөд ховор тохиолдолд хэрэглэж байна [42].
• Шээс хөөх эмийг гиперволеми үүсэхээс зайлсхийхэд хэрэглэсэн байх боломжтой боловч тархины цусан хангамж болон зүрхний минутын эзэлхүүн багасах боломжтой тул эзэлхүүн буурахаас зайлсхийх хэрэгтэй.
• Таталт үүсэхэд тархины цусан хангамж болон хүчилтөрөгчийн хэрэгцээ нэмэгддэг тул яаралтай хянасан байх хэрэгтэй. Фенитойн нь мэдрэлийн хүндрэл болох ухаан санаа бууруулдаггүй учраас илүү ашигтай антиконвулсант юм.
• Мэдрэл-булчинг хориглогч агент нь мэдрэлийн шинжүүдийг далдалдаг учраас хэрвээ боломжтой бол хэрэглэхээс зайлсхийх хэрэгтэй.
• Гипогликеми болон гипергликеми аль аль нь тархинд хортой тул глюкозыг хэвийн хэмжээнд нарийн хадгалах ёстой.

Ухаангүй усанд живсэн хохирогчийг гипотермид хянах болон барбитурат хэрэглэснээр хүүхдийн мэдрэлийн хүндрэл болон нас баралтыг бууруулж байгааг 1979 мэдээлсэн байсан [57]. Гэхдээ түүнээс хойш хийгдсэн ижил судалгаануудад энэ эмчилгээний ач тус нь харагдаагүй [33]. Жишээ нь 31 судалгааны 1-д живсэн хүүхдүүдийг хөнгөн зэргийн гипотерми + фенобарбиталаар эмчлэхэд дан ганц гипотермигээр эмчилсэн бүлэг хооронд үр дүнгийн ялгаа харагдаагүй байсан [58].

Нас бараагүй живэлтийн сэхээн амьдруулалт дараа эмчилгээнд гипотерми хэрэглэхэд хүйтнээр өдөөгдсөн дархлаа дарангуйлагдалтын улмаас хоёрдогчоор сепсисийн тохоилдол нэмэгддэгтэй холбоотой үр дүнгийн сайжралт тодорхойгүй учраас ихээхэн зайлсхийдэг [43, 59]. Гипертерми нь тархины метаболит нэмэгллэг бөгөөд таталтын босгыг багасгадагтул нормотерми хамгийн тохиромжтой.

Амьсгалын дутагдал буюу халдвар – Цээжний радиографи уушигны өртөлтийн хүндийн зэргийг илэрхийлэхгүй бөгөөд зөвхөн эмнэлзүйн заалтаар хийгдэх ёстой. Нас бараагүй живсэн хохирогчидод ихэнхэд нь бронхспазм байдаг бөгөөд цочмог астматй ижил эмчилдэг, ихэнх тохиолдолд ингалациар хэрэглэдэг бета-адренерги агонист байдлыг хурдан сайжруулдаг.

Нас баралтгүй живсэн хохирогчидод антибиотик урьдчилан сэргийлэлт буюу глюкокортикойдын ердийн хэрэглээ сайжралыг дэмждэг нь сайн нотлогдоогүй [30, 38, 48]. Антибиотикыг хэрвээ хохирогч хэт бохир усанд живсэн эсвэл эмнэлзүйд уушигны халдвар үүссэн бол антибиотик хэрэглэх ёстой бөгөөд бусад тохиолдолд хэрэглэхгүй. Хэрвээ живсний дараа хатгаа үүсвэл усанд агуулагддаг эмгэгтөрөгчдийг тухайлбал аероманоз, псевдоманоз, болон протеусаар үүсгэгдсэн байж болохыг илүү сэжиглэнэ [60]. Уушигны цочмог гэмтлийн бусад хэлбэрийн гэмтэлтэй ижлээр механик вентиляторыг төлөвлөнө. Судлаачид живэлтийн улмаас сурфактант угаагдаж гадагшилдаг тул амьсгалын дутадлыг экзогены сурфактантаар нөхөж эмчлэхийг зөвлөдөг үр дүн нь нотлогдоогүй [63, 64].

Гипотензи – Гипотермитэй өвчтөнд “хүйтнээр өдөөгдсөн диурез” үүсч гипотензи болон гиповолеми ач холбогдолтойгоор байх боломжтой. Судас агшилтын эрт үед цус төврүү шилжихэд (төвийн эргэлт) төвийн эзэлхүүний рецепторууд шингэний хэт ачаалал хэмээн мэдэрч шээс хорих даавруудын ялгаралт буурснаар гиповолеми болон гипотензи үүсэх нөхцлийг бүрдүүлдэг.

Нас баралтгүй жиивсэн хохирогчидод гипоксийн кардиомиопати үүсэх боломжтой [66].

Үр дүн – Тавилан муутайг илтгэх илрэлд [4, 67-75]:

• Живэлтийн хугацаа >10 үргэлжилсэн
• Эффектив амьлуулах суурь тусламжийн хугацаа >10 минут
• Сэхээн амьдруулалт үргэлжилсэн хугацаа >25
• Усны дулааны хэм >10ºc (50ºf)
• Нас <3
• Глазго-ын үнэлгэж <5 (ухаангүй)
• Байнгын апноэ болон яаралтай тусламжийн тасагт уушиг-зүрхний сэхээн амьдруулалт шаардагдалт
• Артерийн цусны ph <7.1

Хүйтэн ус нь биеийн бодисын солилцооны хэрэгцээг бууруулдаг болон шумбах рефлексийг, эртний брадикардийн рефлексийг болон амьсгал түгжихийг мөн амин эрхтнүүдрүү цусны шунтыг идэвхжүүлдэг нь хүүхдэд харагддаг учраас ач тустай юм.

Эх сурвалж:

UPTODATE: 2013 оны 3 сарын байдлаар

1. Papa L, Hoelle R, Idris A. Systematic review of definitions for drowning incidents. Resuscitation 2005; 65:255.
2. Salomez F, Vincent JL. Drowning: a review of epidemiology, pathophysiology, treatment and prevention. Resuscitation 2004; 63:261.
3. Bierens JJ, Knape JT, Gelissen HP. Drowning. Curr Opin Crit Care 2002; 8:578.
4. Orlowski JP. Drowning, near-drowning, and ice-water drowning. JAMA 1988; 260:390.
5. Modell JH. Drown versus near-drown: a discussion of definitions. Crit Care Med 1981; 9:351.
6. Golden FS, Tipton MJ, Scott RC. Immersion, near-drowning and drowning. Br J Anaesth 1997; 79:214.
7. Vanden Hoek TL, Morrison LJ, Shuster M, et al. Part 12: cardiac arrest in special situations: 2010 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2010; 122:S829.
8. Idris AH, Berg RA, Bierens J, et al. Recommended guidelines for uniform reporting of data from drowning: the “Utstein style”. Circulation 2003; 108:2565.
9. Youn CS, Choi SP, Yim HW, Park KN. Out-of-hospital cardiac arrest due to drowning: An Utstein Style report of 10 years of experience from St. Mary’s Hospital. Resuscitation 2009; 80:778.
10. Brenner RA. Prevention of drowning in infants, children, and adolescents. Pediatrics 2003; 112:440.
11. Quan L, Cummings P. Characteristics of drowning by different age groups. Inj Prev 2003; 9:163.
12. Cohen RH, Matter KC, Sinclair SA, et al. Unintentional pediatric submersion-injury-related hospitalizations in the United States, 2003. Inj Prev 2008; 14:131.
13. Peden MM, mcgee K. The epidemiology of drowning worldwide. Inj Control Saf Promot 2003; 10:195.
14. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Drowning–United States, 2005-2009. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2012; 61:344.
15. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Nonfatal and fatal drownings in recreational water settings–United States, 2001-2002. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2004; 53:447.
16. Bowman SM, Aitken ME, Robbins JM, Baker SP. Trends in US pediatric drowning hospitalizations, 1993-2008. Pediatrics 2012; 129:275.
17. Ellis AA, Trent RB. Hospitalizations for near drowning in California: incidence and costs. Am J Public Health 1995; 85:1115.
18. Denicola LK, Falk JL, Swanson ME, et al. Submersion injuries in children and adults. Crit Care Clin 1997; 13:477.
19. Olshaker JS. Near drowning. Emerg Med Clin North Am 1992; 10:339.
20. Quan L, Gore EJ, Wentz K, et al. Ten-year study of pediatric drownings and near-drownings in King County, Washington: lessons in injury prevention. Pediatrics 1989; 83:1035.
21. CRAIG AB Jr. Causes of loss of consciousness during underwater swimming. J Appl Physiol 1961; 16:583.
22. Cummings P, Quan L. Trends in unintentional drowning: the role of alcohol and medical care. JAMA 1999; 281:2198.
23. Tester DJ, Kopplin LJ, Creighton W, et al. Pathogenesis of unexplained drowning: new insights from a molecular autopsy. Mayo Clin Proc 2005; 80:596.
24. Diekema DS, Quan L, Holt VL. Epilepsy as a risk factor for submersion injury in children. Pediatrics 1993; 91:612.
25. Brehaut JC, Miller A, Raina P, mcgrail KM. Childhood behavior disorders and injuries among children and youth: a population-based study. Pediatrics 2003; 111:262.
26. Smith GS, Keyl PM, Hadley JA, et al. Drinking and recreational boating fatalities: a population-based case-control study. JAMA 2001; 286:2974.
27. Brenner RA, Saluja G, Smith GS. Swimming lessons, swimming ability, and the risk of drowning. Inj Control Saf Promot 2003; 10:211.
28. Bell GS, Gaitatzis A, Bell CL, et al. Drowning in people with epilepsy: how great is the risk? Neurology 2008; 71:578.
29. Kenny D, Martin R. Drowning and sudden cardiac death. Arch Dis Child 2011; 96:5.
30. Ibsen LM, Koch T. Submersion and asphyxial injury. Crit Care Med 2002; 30:S402.
31. Karpovich, PV. Water in the lungs in drowned animals. Arch Pathol 1933; 15:828.
32. Giammona ST. Drowning: pathophysiology and management. Curr Probl Pediatr 1971; 1:1.
33. Modell JH. Drowning. N Engl J Med 1993; 328:253.
34. Battaglia JD, Lockhart CH. Drowning and near-drowning. Pediatr Ann 1977; 6:270.
35. Modell JH, Davis JH. Electrolyte changes in human drowning victims. Anesthesiology 1969; 30:414.
36. Modell JH, Moya F. Effects of volume of aspirated fluid during chlorinated fresh water drowning. Anesthesiology 1966; 27:662.
37. Modell JH, Moya F, Newby EJ, et al. The effects of fluid volume in seawater drowning. Ann Intern Med 1967; 67:68.
38. Orlowski JP, Szpilman D. Drowning. Rescue, resuscitation, and reanimation. Pediatr Clin North Am 2001; 48:627.
39. Harries MG. Drowning in man. Crit Care Med 1981; 9:407.
40. Harries M. Near drowning. BMJ 2003; 327:1336.
41. Mcgillicuddy JE. Cerebral protection: pathophysiology and treatment of increased intracranial pressure. Chest 1985; 87:85.
42. Sarnaik AP, Preston G, Lieh-Lai M, Eisenbrey AB. Intracranial pressure and cerebral perfusion pressure in near-drowning. Crit Care Med 1985; 13:224.
43. Gonzalez-Rothi RJ. Near drowning: consensus and controversies in pulmonary and cerebral resuscitation. Heart Lung 1987; 16:474.
44. Rivers JF, Orr G, Lee HA. Drowning. Its clinical sequelae and management. Br Med J 1970; 2:157.
45. Yagil Y, Stalnikowicz R, Michaeli J, Mogle P. Near drowning in the dead sea. Electrolyte imbalances and therapeutic implications. Arch Intern Med 1985; 145:50.
46. Fandel I, Bancalari E. Near-drowning in children: clinical aspects. Pediatrics 1976; 58:573.
47. Bonnor R, Siddiqui M, Ahuja TS. Rhabdomyolysis associated with near-drowning. Am J Med Sci 1999; 318:201.
48. Layon AJ, Modell JH. Drowning: Update 2009. Anesthesiology 2009; 110:1390.
49. Venema AM, Groothoff JW, Bierens JJ. The role of bystanders during rescue and resuscitation of drowning victims. Resuscitation 2010; 81:434.
50. Watson RS, Cummings P, Quan L, et al. Cervical spine injuries among submersion victims. J Trauma 2001; 51:658.
51. Rosen P, Stoto M, Harley J. The use of the Heimlich maneuver in near drowning: Institute of Medicine report. J Emerg Med 1995; 13:397.
52. Giesbrecht GG. Cold stress, near drowning and accidental hypothermia: a review. Aviat Space Environ Med 2000; 71:733.
53. Jolly BT, Ghezzi KT. Accidental hypothermia. Emerg Med Clin North Am 1992; 10:311.
54. Noonan L, Howrey R, Ginsburg CM. Freshwater submersion injuries in children: a retrospective review of seventy-five hospitalized patients. Pediatrics 1996; 98:368.
55. Pratt FD, Haynes BE. Incidence of “secondary drowning” after saltwater submersion. Ann Emerg Med 1986; 15:1084.
56. Causey AL, Tilelli JA, Swanson ME. Predicting discharge in uncomplicated near-drowning. Am J Emerg Med 2000; 18:9.
57. Conn AW, Edmonds JF, Barker GA. Cerebral resuscitation in near-drowning. Pediatr Clin North Am 1979; 26:691.
58. Nussbaum E, Maggi JC. Pentobarbital therapy does not improve neurologic outcome in nearly drowned, flaccid-comatose children. Pediatrics 1988; 81:630.
59. Bohn DJ, Biggar WD, Smith CR, et al. Influence of hypothermia, barbiturate therapy, and intracranial pressure monitoring on morbidity and mortality after near-drowning. Crit Care Med 1986; 14:529.
60. Ender PT, Dolan MJ. Pneumonia associated with near-drowning. Clin Infect Dis 1997; 25:896.
61. Guenther U, Varelmann D, Putensen C, Wrigge H. Extended therapeutic hypothermia for several days during extracorporeal membrane-oxygenation after drowning and cardiac arrest Two cases of survival with no neurological sequelae. Resuscitation 2009; 80:379.
62. Thalmann M, Trampitsch E, Haberfellner N, et al. Resuscitation in near drowning with extracorporeal membrane oxygenation. Ann Thorac Surg 2001; 72:607.
63. Pearn J. Pathophysiology of drowning. Med J Aust 1985; 142:586.
64. Anker AL, Santora T, Spivey W. Artificial surfactant administration in an animal model of near drowning. Acad Emerg Med 1995; 2:204.
65. Varisco BM, Palmatier CM, Alten JA. Reversal of intractable hypoxemia with exogenous surfactant (calfactant) facilitating complete neurological recovery in a pediatric drowning victim. Pediatr Emerg Care 2010; 26:571.
66. Hildebrand CA, Hartmann AG, Arcinue EL, et al. Cardiac performance in pediatric near-drowning. Crit Care Med 1988; 16:331.
67. Bierens JJ, van der Velde EA, van Berkel M, van Zanten JJ. Submersion in The Netherlands: prognostic indicators and results of resuscitation. Ann Emerg Med 1990; 19:1390.
68. Orlowski JP. Prognostic factors in pediatric cases of drowning and near-drowning. JACEP 1979; 8:176.
69. Biggart MJ, Bohn DJ. Effect of hypothermia and cardiac arrest on outcome of near-drowning accidents in children. J Pediatr 1990; 117:179.
70. Dean JM, Kaufman ND. Prognostic indicators in pediatric near-drowning: the Glasgow coma scale. Crit Care Med 1981; 9:536.
71. Lavelle JM, Shaw KN. Near drowning: is emergency department cardiopulmonary resuscitation or intensive care unit cerebral resuscitation indicated? Crit Care Med 1993; 21:368.
72. Levin DL, Morriss FC, Toro LO, et al. Drowning and near-drowning. Pediatr Clin North Am 1993; 40:321.
73. Quan L, Wentz KR, Gore EJ, Copass MK. Outcome and predictors of outcome in pediatric submersion victims receiving prehospital care in King County, Washington. Pediatrics 1990; 86:586.
74. Suominen P, Baillie C, Korpela R, et al. Impact of age, submersion time and water temperature on outcome in near-drowning. Resuscitation 2002; 52:247.
75. Habib DM, Tecklenburg FW, Webb SA, et al. Prediction of childhood drowning and near-drowning morbidity and mortality. Pediatr Emerg Care 1996; 12:255.
76. Weinstein MD, Krieger BP. Near-drowning: epidemiology, pathophysiology, and initial treatment. J Emerg Med 1996; 14:461.
77. Oakes DD, Sherck JP, Maloney JR, Charters AC 3rd. Prognosis and management of victims of near-drowning. J Trauma 1982; 22:544.
78. Christensen DW, Jansen P, Perkin RM. Outcome and acute care hospital costs after warm water near drowning in children. Pediatrics 1997; 99:715.
79. Gonzalez-Luis G, Pons M, Cambra FJ, et al. Use of the Pediatric Risk of Mortality Score as predictor of death and serious neurologic damage in children after submersion. Pediatr Emerg Care 2001; 17:405.
80. Bratton SL, Jardine DS, Morray JP. Serial neurologic examinations after near drowning and outcome. Arch Pediatr Adolesc Med 1994; 148:167.
81. Smith, DS. Notes on drowning: The misunderstood preventable tragedy. Phys Sports Med 1984; 12:66.
82. O’Flaherty JE, Pirie PL. Prevention of pediatric drowning and near-drowning: a survey of members of the American Academy of Pediatrics. Pediatrics 1997; 99:169.
83. Modell JH. Prevention of needless deaths from drowning. South Med J 2010; 103:650.