Элэгний эсийн карцинома (HCC – ЭЭХ) нь дэлхий дахинд хавдрын шалтгаант насбаралтын 3-р байрт, хамгийн нийтлэг тохиолдож буй хавдруудын 5-р байранд ордог хорт хавдар юм. Анх Зүүн өмнөд Ази, Африкт зөвхөн тохиолддог хавдрын өвөрмөц төрөл байсан ч өнөө үед Ероп, Нэгдсэн Улс гэх мэт бусад бүсүүдэд маш хурдацтай тархаж оношилгоо, эмчилгээний хувь дэлхий дахины анхаарлыг ихээр татах болсноор Америкын Элэгний Өвчлөлийн Судалгааны Холбоо (AASLD), Европын Элэгний Судалгааны Холбоо, Европын Элэгний эмчилгээ, судалгааны Байгууллагаас (EASL-EORTC) элэгний хавдрын клиник практикын зөвлөмжийг гаргасан.
Author: Оргилболд
Маллор-Вэйсс хам шинж (Mallory-Weiss syndrome )
Маллор-Вэйс хамшинж гэж хүчтэй огих эсвэл бөөлжиснөөс ходоодны ойрын хэсэг ба улаан хоолойн алсын хэсэгт салстын тууш шарх (интрамурал урагдал) үүсэхийг хэлдэг.
Гэмтлийн гаралтай шокын үед шингэн, цус сэлбэх үндэс
Гэмтэгсдэд сэхээн амьдруулах тусламжийг эмнэлгийн өмнөх нөхцөлд эхлэж, эмнэлэг хүртэл үргэлжлүүлэхийн зэрэгцээ шингэн алдалтыг хязгаарлаж эдийн перфузи, хүчилтөрөгчийг шаардлагатай бол нөхөн, зорилгот түвшинд хадгалж эмнэлэгт хүргэнэ. Эмнэлгийн өмнөх нөхцөлд шингэн сэлбэлтийг эхлүүлж, ЯТТ-т үргэлжлүүлнэ. Эмнэлгийн өмнөх тусламжийн эн тэргүүний зорилт нь амь насанд аюултай эмгэгийг эмчилж, зохих дараагийн шатлал руу яаралтай тээвэрлэх юм. Цус алдалттай өвчтөнд хүчилтөрөгч хангалттай өгч, хангалттай амьсгалуулан (шаардлагатай бол амьсгалын зам хамгаалах), гадна цус алдалтыг хянаж (байгаа бол), нугасыг (нурууны гэмтэлтэй бол) хамгаална.
Гэмтлийн гаралтай шок : эмнэлзүй, оношилгоо
Цус эргэлтийн шок хамгийн өндөр нас баралттай. Гэмтлийн дараах цус алдалт 30%-40% нас баралтыг дагуулдаг бол нийт нас баралтын 50% нь 24 цагийн дотор тохиолддог. Гэмтэгсдэд сэхээн амьдруулах тусламжийг эмнэлгийн өмнөх нөхцөлд эхэлж, эмнэлэг хүртэл үргэлжлүүлэхийн зэрэгцээ шингэн алдалтыг хязгаарлаж эдийн перфузи, хүчилтөрөгчийг шаардлагатай бол нөхөн зорилгот түвшинд хадгалж эмнэлэгт хүргэнэ.
ЦДШ : Гемоглобин
Гемоглобин аминхүчлүүдээс бүрдсэн глобин уураг, ба төмрийн атом, улаан нөсөө порфириноос тогтсон гемээс тогтдог бөгөөд хүчилтөрөгч, нүүрсхүчлийн давхар ислийг зөөвөрлөдөг улаан эсийн үндсэн бүрэлдэхүүн юм. Энэхүү төмрийн нөсөө хүчилтөрөгчтэй холбогдсоноор цусны улаан өнгийг үүсгэдэг. Гемоглобин грам тутамдаа 1,34 мл хүчилтөрөгч/100 мл цус тээвэрлэх боломжтой. Харин улаан эс бүр харилцан адилгүй хэмжээний гемоглобин агуулах тул цус хүчилтөрөгчийг зөөвөрлөх чадамж улаан эсийн тооноос илүүтэй гемоглобины концентрацитай шууд хамааралтай.
Гематокрит
Гематокрит гэдэг үгийн утга нь цусыг ялгах буюу цусыг центрифугээр сийвэн ба улаан эсийг салгах шинжилгээ тул энэхүү механизмд үндэслэн нэрлэсэн.