Энэ сэдэвт хүнд болон дунд зэргийн түлэгдэлттэй насанд хүрсэн өвчтөнд үзүүлэх эмнэлгийн тусламж болон эхний үнэлгээг оруулсан.
Хавирганы хугарал цээжний мохоо гэмтэлийн улмаас ихэвчлэн үүсдэг боловч хүнд ханиалгалт, хөнгөн атлетик (сэлүүрт завь, гольф), болон санаатай гэмтээгчийн үр дүнд нийтлэг үүсдэг.
Ерөнхий ойлголт: Зүрх-уушигны сэргээн амьдруулалтыг 1950 болон 1960 оноос хойш өдийг хүртэл хөгжүүлсээр иржээ. Elam болон Safar нар 1958 онд амнаас амруу амьсгалуулахын ач тусыг болон аргачлалыг тодорхойлсон.
Ерөнхий ойлголт: Түлэгдэлт гэдэг нь халууны эсвэл бусад хурц туяанаас үүдэлтэй арьс эсвэл бусад эрхтний эд анхдагчаар гэмтэхийг хэлнэ. Түлэгдэлтийн тохиолдол нь арьсны эсвэл бусад эдийн зарим эсвэл бүх хэсэг
Ерөнхий ойлголт
Эд хөлдөхийг хэсэг газрын хөлдөлт гэнэ. Энэ нь элбэг тохиолддог боловч нас бардаггүй эмгэг юм. Ихэвчлэн ууланд авирагчид, хүйтэнд аялагч, цэрэг, хүйтэнд ажиллагсад, гэр оронгүй хүмүүс болон хувь хүн өвөл гадаа хайрагдсанаас үүснэ [1-3].
Умайн гаднах жирэмсэн нь эвсэл үр умайн хөндийгөөс өөр газар бэхлэгдсэнээс үүсдэг бөгөөд умайн гуурсан хоолойд (ойролцоогоор 97,7%), умайн хүзүү, өндгөвч, умайн эвэр, хэвлийн хөндий, сэмж зэрэг газарт байрлаж болно.