Гахай хавдар нь вирусээр үүсгэгддэг, цочмог эхлэлтэй, өөрөө аяндаа эдгэрдэг, вирусын хам шинж юм. Гахай хавдрын үр дүнтэй вакцин өргөн дэлгэр хэрэглэж эхлэхээс өмнө гахай хавдар эн тэргүүнд бага ангийн хүүхдэдийг хамарч вирусын гаралтай менингит үүсгэдэг, мөн хүүхдэд олдмол мэдрэхүйн мэдрэлийн гаралтай нэг талын дүлийрэлт хамгийн нийтлэг үүсгэдэг байсан.
Өвчтөн 44 настай эрэгтэй, ходоод улаан хоолойн сөргөөт өвчний өгүүлэмжтэй, өнгөрсөн 2 жилийн турш аманд нь шархлаа байнга гарах болсноор сэтгэл түгшүүртэй болсон. Шархлаа нь өвдөлттэй ба 2 долоо хоногийн дотор арилдаг боловч дахин салстын өөр газарт гарч ирдэг. Түүний удамд нь ийм шархлаатай хүн байгаа эсэхийг тэрээр мэдэхгүй. Өмнө нь өвчин намдаах ам зайлагч, флуконазол хэрэглэсэн ч үр дүн өгөөгүй өөр бусад эм, хоол хүнс, ам ариутгах бүтээгдэхүүн хэрэглээгүй, арьс салстад юу ч хүргээгүй. Одоогоор омепразол, лоразепам хэрэглэж байгаа. Амны хөндийн үзлэгээр Хэлний зүүн хажуу талд гарсан хуурамч мембрант, улайсан халотой, 8мм х 8мм орчим хэмжээний, тэгш хэмтэй, дугуй шархлаа илэрсэн. Бодит үзлэгээр бусад зүйл хэвийн байсан.
Хүнд өвчин үүсгэдэг 8 херпес вирусын нэг нь дэлхийд өргөн тархсан варицелла зостер вирус (VZV) юм. Варицелла зостер вирус нь эмнэлзүйн хувьд ялгаатай салхин цэцэг (chicken pox), могой яр (shingles) гэсэн 2 өвчнийг үүсгэдэг. VZV-н анхны халдвар нь цэврүүт тууралтаар илэрдэг салхин цэцэг өвчнийг үүсгэдэг бол, хүний мэдрэлийн тогтолцоонд далд хэлбэрт (латент) орсон вирус дахин идэвхжиж дотоод гаралтай арьсны халдвар үүсгэхийг варицелаа зостер буюу могой яр гэдэг.
Вакцин нь дархлаа тогтолцоог өдөөж халдвар өвөрмөц эсрэгбие үүсгэснээр тухайн халдварын улмаас өвчин тусахаас сэргийлдэг. Зарим вакцинуудыг жирэмсэн үед хэрэглэхэд аюулгүй байдаг бол бусад нь жирэмслэхээс багадаа нэг сараас өмнө хэрэглэх ёстой байдаг. Дархлаажуулалтыг жирэмсэн үедээ халдварт өртөх өндөр эрсдэлтэй эмэгтэйчүүдэд зөвлөдөг.
